मुंबई: लठ्ठपणामुळे होणारे आजार टाळण्यासाठी लोक वजन कमी करण्याचा आग्रह धरत आहेत. वजन कमी करण्यासाठी लोक कार्बोहायड्रेट्सचे प्रमाण मर्यादित करून उच्च प्रथिनेयुक्त आहार घेत आहेत. या दरम्यान अनेक लोक दैनंदिन गरजेपेक्षा जास्त प्रथिनांचे सेवन करत आहेत, ज्यामुळे नंतर त्यांना किडनीचे आजार होत आहेत. ज्या लोकांना आधीच किडनीशी संबंधित आजार आहेत, त्यांच्यासाठी उच्च प्रथिनयुक्त आहार घेणे अधिक धोकादायक ठरू शकते.
किडनी रोगांचे वरिष्ठ सल्लागार डॉ. तरुण कुमार साहा, त्यांच्या एका लेखात म्हणतात की प्रत्येक व्यक्तीने दररोज 0.83 किलोग्रॅम प्रथिने सेवन केले पाहिजेत. जे लोक उच्च प्रथिने आहार घेतात ते 1.5 किलोग्रॅम प्रथिने घेतात. बहुतेक लोक वजन कमी करण्यासाठी हाय-प्रोटीन डाएट घेतात आणि अनेक पोषणतज्ञ देखील याचे समर्थन करतात, परंतु आता या गोष्टी समोर येत आहेत की त्याचा किडनीवर परिणाम होत आहे.
मूत्रपिंडावर होतो प्रभाव
डॉ.तरुण लिहितात की, ज्या लोकांना आधीच किडनीचा काही प्रकारचा आजार आहे, त्यांनी वजन कमी करण्यासाठी जास्त प्रोटीनयुक्त आहार घेतल्यास त्याचा किडनीवर खूप वाईट परिणाम होतो. यामुळे शरीरात जास्त प्रमाणात अॅसिड तयार होऊ लागते, जे आपली किडनी पूर्णपणे फिल्टर करू शकत नाही आणि ते शरीरातच जमा होऊ लागते. हे देखील शक्य आहे की जर निरोगी व्यक्तीने जास्त काळ प्रथिनेयुक्त आहार घेतला तर त्याला मूत्रपिंडाचा आजार होऊ शकतो. डॉ.तरुण पुढे सांगतात की, वनस्पतींपासून मिळणाऱ्या प्रथिनांपेक्षा प्राण्यांच्या प्रथिनांचा जास्त वापर केल्यामुळे किडनी खराब होण्याचा धोका अधिक असतो. याचे कारण म्हणजे प्राण्यांच्या प्रथिनांमध्ये सॅचुरेटेड फॅट्सचे प्रमाण जास्त असते.
जिममध्ये जाणारे लक्ष देतात
जिममध्ये जाणारे बहुतेक लोक प्रोटीन सप्लिमेंट घेतात. अशा लोकांनी प्रोटीन सप्लिमेंटची रचना वाचली पाहिजे आणि दररोज फक्त निर्धारित प्रमाणात सेवन केले पाहिजे. जिममध्ये जाणारे लोक Whey Proteinचा भरपूर वापर करतात, ज्यामुळे स्नायू वाढण्यास मदत होते. पण या प्रोटीनमुळे लघवीचे प्रमाण वाढते आणि त्याच्या सेवनाने लघवीतून बाहेर पडणाऱ्या कॅल्शियमचे प्रमाणही वाढते. त्यामुळे किडनीवर भार पडतो आणि किडनीमध्ये स्टोन तयार होतो. म्हणूनच दररोज फक्त 25-50 ग्रॅम Whey Proteinचे सेवन केले पाहिजे.
कीटो डाइटचा मूत्रपिंडावर परिणाम
– वजन कमी करण्यासाठी, लोक कीटो डाइट करतात, ज्यामध्ये चरबी आणि प्रथिने जास्त असतात आणि कार्बोहाइड्रेट्स खूप कमी असते. ज्यांची किडनी नीट काम करत आहे त्यांच्यासाठी हे सुरक्षित मानले जाते, पण ज्यांना किडनीचा कोणताही आजार आहे, त्यांच्यासाठी ते अजिबात सुरक्षित नाही. जास्त चरबीयुक्त आणि प्रथिनयुक्त आहारामुळे मूत्रपिंडावर अधिक भार पडतो ज्यामुळे किडनीचा आजार अधिक गंभीर होऊ शकतो.
– कीटो डाइटमुळे किडनीमध्ये क्रिएटिनिन (शरीरातील एक रासायनिक टाकाऊ पदार्थ जो आपल्या मूत्रपिंडांद्वारे रक्तातून फिल्टर केला जातो आणि मूत्राद्वारे शरीरातून काढून टाकला जातो) याची पातळी वाढते. त्यामुळे जर तुम्हाला किडनीच्या कोणत्याही समस्येचा सामना करावा लागत असेल तर तज्ज्ञांच्या सल्ल्यानेच डाएट प्लॅन करा.
किडनी निरोगी ठेवण्यासाठी काय करावे?
किडनी निरोगी ठेवण्यासाठी, दररोज 1.5 gm/kg पेक्षा जास्त प्रथिने खाऊ नका. हे देखील लक्षात ठेवा की तुम्ही ही प्रथिने पूरक आहारातून नव्हे तर नैसर्गिक स्रोतातून घेत आहात. उच्च कार्बोहायड्रेट आहार देखील टाळा. ताजी फळे आणि भाज्यांचे भरपूर सेवन करा. दररोज तीन ते चार लिटर पाणी आणि इतर द्रवपदार्थांचे सेवन करा.
