मुंबई: महाराष्ट्राचे दिग्गज नेते शरद पवार यांनी राष्ट्रवादी काँग्रेस पक्षाच्या अध्यक्षपदाचा राजीनामा दिला असून, त्याचा परिणाम महाविकास आघाडीवर होण्याची शक्यता आहे. पवारांच्या राजीनाम्याची घोषणा झाल्यानंतर पक्षाच्या अनेक नेत्यांनी-कार्यकर्त्यांनी पवारांना राजीनामा मागे घेण्याचे आवाहन केले. त्यानंतर शरद पवार यांनी राजीनाम्यावर विचार करण्यासाठी दोन-तीन दिवसांचा अवधी मागितला आहे. संध्याकाळपर्यंत राष्ट्रवादीची सूत्रे सुप्रिया सुळे यांच्याकडे सोपवल्याच्या बातम्या येत होत्या. शरद पवार यांनी अत्यंत सावधगिरीने हा डाव खेळला असून, त्यातून ते एका दगडात अनेकांवर निशाणा साधणार असल्याचे जाणकारांचे म्हणणे आहे. त्यांनी बाळासाहेब ठाकरेंप्रमाणे डाव खेळल्याचे मानले जाते.
शरद पवार यांना क्रिकेट खूप आवडते हे सर्वांनाच माहीत आहे. पण शरद पवार यांचे सासरे लेगस्पिनर होते हे फार कमी लोकांना माहीत आहे. पण त्यांना तेवढी प्रसिद्धी मिळाली नाही. पण शरद पवारांची राजकीय गुगली खूप प्रसिद्ध आहे. त्यामुळेच शरद पवार यांनी पक्षाध्यक्षपदाचा राजीनामा दिला तेव्हा सर्वांनीच ही शरद पवारांची गुगली असावी असे सांगितले.
राजीनाम्याच्या वेळेबाबत प्रश्न
शरद पवारांनी काय केले याच्याशी संबंधित सर्वात मोठा प्रश्न त्यांच्या टायमिंगचा आहे. आता शरद पवारांनी राजीनामा का दिला, असा प्रश्न उपस्थित होत आहे. त्यांनी खरोखर राजीनामा दिला आहे की हे सर्व आधीच ठरलेले होते? किमान राष्ट्रवादीचे नेते प्रफुल्ल पटेल याचे उत्तर नकारार्थी देतात. पण शरद पवारांनी काही केले आणि त्याला काही अर्थ नाही. हे अशक्य आहे. या प्रश्नाचे सर्वात मोठे कारण समजून घेण्यासाठी, आम्ही तुम्हाला त्या विधानांबद्दल सांगू. तुम्हाला पहिली गोष्ट कोणती माहित असावी.
राजीनाम्याची स्क्रिप्ट आधीच तयार होती?
17 एप्रिल 2023 रोजी शरद पवार यांची कन्या सुप्रिया सुळे म्हणाल्या की, महाराष्ट्राच्या राजकारणात 15 दिवसांत 2 मोठे भूकंप होतील. त्याच्या बरोबर 10 दिवसांनी म्हणजेच 27 एप्रिल रोजी शरद पवार म्हणाले की, भाकरी योग्य वेळी न फिरवली तर ती करपते. भाकरी फिरवण्याची वेळ आली आहे. ही दोन्ही विधाने ज्या दिशेने संकेत देत होती, तीच आज झाली आहे. सर्वात मोठी गोष्ट म्हणजे शरद पवारांनंतर सुप्रिया सुळे आणि अजित पवार ज्या प्रकारे सभागृहात सर्वांना शांत करताना दिसले त्यावरून हे स्पष्ट होते की शरद पवारांच्या दोन्ही राजकीय वारसदारांना हे आधीच माहीत होते. शरद पवारांचा इतिहास सांगतो की त्यांची राजकीय विश्वासार्हता तितकीशी ठोस नाही. त्यांच्यावर विश्वास ठेवता येत नाही. त्यामुळेच शरद पवार यांनी राजीनाम्याची स्क्रिप्ट आधीच तयार करून ठेवली होती आणि सर्व काही आधीच ठरलेले होते का, असे प्रश्न उपस्थित केले जात आहेत.
एकजुटीसाठी भावनिक कार्ड खेळले?
आता प्रश्न असा आहे की, शरद पवारांनी पक्षाची सूत्रे आपल्या मुलीकडे सोपवण्यासाठी राजीनामा दिल्याचे बोलले जात आहे. त्यामुळे 82 वर्षांचे असलेल्या शरद पवारसमोर पक्षाचे नेते एकवटताना दिसत आहेत. अजित पवार भाजपसोबत जाण्याची शक्यता असताना राजीनाम्याचे भावनिक कार्ड खेळून त्यांच्यामागे पक्ष एकजूट व्हावा, यासाठी पवारांनी हा डाव खेळल्याचे बोलले जात आहे.
2019 मध्ये दिसला पवारांचा लढाऊ बाणा
2019 च्या विधानसभा निवडणुकीत मुसळधार पावसात पक्षाचा प्रचार करताना एवढा मोठा नेता महाराष्ट्र आणि साताऱ्यातील जनतेने पाहिला. तेव्हा पवारांची लढाऊ वृत्ती आणि शेवटपर्यंत टिकून राहण्याची क्षमता दिसून आली. त्यामुळे गेल्या विधानसभा निवडणुकीपेक्षा चांगली कामगिरी करत राष्ट्रवादीने 41 वरून 54 जागा जिंकल्या. परंतु पवारांच्या या राजकीय वारशाला असलेल्या धोक्यामुळेच त्यांनी राजीनामा देण्याचा निर्णय घेतला. या प्रश्नाचे कारण अजित पवार आहेत. ज्यांनी पवारांच्या राजीनाम्याचा निर्णय वारंवार योग्य ठरवला. गेल्या महिन्यात अजित पवार 10 ते 15 आमदारांसह भाजपमध्ये प्रवेश करू शकतात अशी बातमी आली होती. दरम्यान, अजित पवार यांनी त्यांच्या ट्विटरवरुन राष्ट्रवादीचे चिन्ह काढून टाकले. राष्ट्रवादीने कर्नाटक निवडणुकीसाठी आपल्या स्टार प्रचारकांची यादी जाहीर केली, मात्र त्यात ज्येष्ठ नेते अजित पवार यांचे नाव नव्हते, त्याच दिवशी अजित पवार राष्ट्रवादीच्या मुंबईतील बैठकीलाही गेले नव्हते.
भाजपला हवेत राष्ट्रवादीचे आमदार
सुप्रीम कोर्टाने शिंदे गटाच्या आमदारांना अपात्र ठरवले तर सरकार वाचवण्यासाठी राष्ट्रवादीच्या आमदारांचीही गरज भासेल. पवारांनी पक्षाची सूत्रे सुप्रिया सुळे यांच्याकडे दिल्यास नाराज अजित पवार भाजपच्या दिशेने जाऊ शकतात, असेही बोलले जात आहे. पण पवारांमुळे भाजपलाही काही बोलता येत नाही. पवारांच्या संमतीशिवाय पक्ष फुटू शकत नाहीत हे भाजपलाही माहीत आहे. हे 2019 मध्ये घडले आहे.
अजित पवारांनी विरोध केला तरी धोका नाही?
शरद पवार सुप्रिया सुळे यांना राष्ट्रवादीच्या अध्यक्ष बनवू इच्छित असल्याचे मानले जात आहे. त्यासाठी त्यांनी आधी भावनिक कार्ड खेळून पक्षाची एकजूट केली. आता सुप्रिया यांच्याकडे कमान सोपवल्याची बाब समोर येत आहे. सध्याच्या परिस्थितीत अजित पवारांनी या निर्णयाला विरोध केला तरी पक्षात फारशी फूट पडण्याचा धोका नाही.
बाळासाहेब त्या डावातून झाले प्रबळ
ही गोष्ट 1992 सालची आहे. उद्धव ठाकरे आणि पुतणे राज ठाकरे यांच्या पक्षाच्या कारभारात ढवळाढवळ करत असताना बाळासाहेब ठाकरे संतापले होते. याला प्रत्युत्तर देत सामनामधील अग्रलेखातून त्यांनी कुटुंबासह शिवसेना पक्ष सोडण्याची घोषणा केली होती. ही बाब निदर्शनास येताच शिवसैनिक बाळासाहेबांच्या समर्थनार्थ रस्त्यावर उतरले होते. तेव्हा बाळासाहेब ठाकरे महाराष्ट्राच्या राजकारणात पूर्वीपेक्षा अधिक ताकदीने उदयास आले. त्यामुळे बाळासाहेब ठाकरेंप्रमाणे शरद पवारांनाही अध्यक्षपद सोडणार असल्याची घोषणा करून आपली ताकद तपासायची आहे का? त्यांनी स्थापन केलेल्या पक्षात किती लोक त्यांच्या पाठीशी उभे आहेत हे बघायचे आहे का? पक्षाची एकजूट करण्यासाठी पवारांनी बाळासाहेब ठाकरेंप्रमाणे राजीनामा देण्याचा निर्णय घेतल्याचेही बोलले जात आहे.
